وقت حاجتزمان لزوم عمل به تکلیف را وقت حاجت گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفزمان عمل به خطاب شارع را وقت حاجت گویند؛ به این بیان که بین زمان صدور خطاب از طرف شارع مقدس و زمان لزوم عمل به آن از سوی مکلف، یک فاصله زمانی وجود دارد، که زمان صدور خطاب را وقت خطاب و زمان لزوم عمل به آن را وقت حاجت می‌گویند؛ برای مثال، اگر آیه حج، چند ماه پیش از فرا رسیدن موسم آن نازل شده باشد، تاریخ حلول موسم حج را «وقت حاجت» گویند. البته بیان شارع نباید مؤخر از وقت حاجت باشد، و از این رو تا موسم حج (وقت حاجت) نرسیده است، خطاب باید بیان شود. [۱]
رشتی، حبیب الله بن محمد علی، بدایع الافکار، ص ۱۵۷.
[۴]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج ۳، ص ۲۳.
[۶]
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج ۱، ص ۳۳۲.
[۷]
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص ۱۳۵.
[۸]
رشاد، محمد، اصول فقه، ص ۱۸۰.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «وقت حاجت». |